- Rak przedinawzyjny (carcinoma in situ), to taki rak, który rośnie tylko wewnątrz przewodów mlekowych – rak wewnątrzprzewodowy lub przedinwazyjny rak przewodowy (DCIS) lub wewnątrz zrazików- przedinwazyjny rak zrazikowy (LCIS), który nie przeszedł jeszcze na struktury otaczające czyli zrąb piersi. Taki rak nie ma możliwości rozsiewu do węzłów chłonnych czy narządów odległych.
Rak wewnątrzprzewodowy znacznie zwiększa ryzyko wystąpienia raka inwazyjnego. U około 30% pacjentów leczonych z powodu DCIS pojawi się w przyszłości rak piersi, najczęściej 5-10 lat po leczeniu DCIS. Będzie to nowy DCIS ( 50%) lub rak inwazyjny (50%).
Zauważono, że to czy rak wewnątrzprzewodowy zmieni się w raka inwazyjnego zależy od obrazu histopatologicznego, czyli obrazu z biopsji gruboigłowej takiego raka. Na tej podstawie podzielono raka wewnątrzprzewodowego na trzy stopnie. I stopień, tak zwany low grade, którego prawdopodobieństwo przekształcenia się w raka inwazyjnego jest niskie. II stopień, tak zwany moderate grade to rak wewnątrzprzewodowy, którego prawdopodobieństwo przekształcenia się w raka inwazyjnego jest średnie. III stopień to high grade, wysoki stopień prawdopodobieństwa przekształcenia się w raka inwazyjnego. O ile rak wewnątrzprzewodowy I stopnia ma niskie prawdopodobieństwo rozwoju w raka inwazyjnego i czas jaki jest potrzebny do takiej przemiany to powyżej 5 lat o tyle rak wewnątrzprzewodowy III stopnia potrzebuje znacznie mniej niż 5 lat na przekształcenie się w raka inwazyjnego.
U osoób z przedinwazyjnym rakiem zrazikowym LCIS prawdopodobieństwo przekształcenia się w formę raka inwazyjnego jest mniejsze niż w przypadku raka wewnątrzprzewodowego DCIS. Przy czym u tych osób w przyszłości może rozwinąć się zarówno inwazyjny rak zrazikowy lub rak przewodowy ( NST).
Objawy i diagnostyka :
Rzadko kiedy rak przedinwazyjny wyczuwalny jest jako guzek lub powoduje wyciek z brodawki sutkowej, najczęściej jest wykrywany przy okazji mammografii przesiewowej. Znacznie rzadziej raka przedinwazyjnego zobaczymy w badaniu USG.
80% raków przedinwazyjnych jest wykrywanych w mammografii profilaktycznej.
Rak przedinwazyjny w mammografii widoczny jest jako mikrozwapnienia. Nie wszystkie mikrozwapnienia w piersi są obrazem raka przedinwazyjnego. Prawdopodobieństwo, że widoczne mikrozwapnienia są obrazem raka określamy posługując się skalą BIRADS. Około 15-20% mikrozwapnień związanych jest z rakiem piersi. Dopiero wynik z biopsji gruboigłowej daje odpowiedź czy mikrozwapnienia są wynikiem raka piersi czy zmian zupełnie łagodnych. Biopsja określa nam też z jakim typem raka przedinwazyjnego mamy doczynienia. Ponieważ mikrozwapnienia najczęściej widoczne są tylko w mammografii ich biopsję wykonujemy przy pomocy mammografu używając do tego celu specjalnej przystawki. Taka biopsja nazywa się biopsją stereotaktyczną. W Polsce dostępość do biopsji stereotaktycznej jest mała co prawdopodobnie jest jedną z przyczyn późnego wykrywania raka piersi, już w formie zaawansowanej, takiej którą łatwo możemy zobaczyć w USG. Przy braku możliwości wykonania biopsji stereotaktycznej lekarz może zalecić krótki (6 miesięczny) okres obserwacji i wykonania kolejnej mammografii, można to zastosować tylko do mikrozwapnień tak zwanych BIRADS 3.
Leczenie:
Tak jak leczenie każdego raka piersi powinno być omówione na Konsylium, czyli spotkaniu chirurgów, onkologów, radioterapeutyców, histopatologów i radiologów. Zależy ono od wielu czynników, jak: wielkości i ilości zmian, wielkości piersi, historii rodzinnej, ogólnego stanu zdrowia pacjenta. Zwykle ogranicza się do chirurgicznego usunięcia i w niektórych tylko przypadkach leczenia ogólnoustrojowego i radioterapii (niektóre raki wewnątrzprzewodowe III stopnia). W leczeniu raka przedinwazyjnego nie stosuje się chemioterapii gdyż ta forma raka nie daje przerzutów.
Po operacji pacjentka pozostaje najczęściej przez 10 lat pod opieką lekarza prowadzącego, który systematycznie wykonuje badanie fizykalne i raz w roku zleca mammografię.